ÖLÇME ARAÇLARININ GÜVENİRLİĞİ VE GEÇERLİĞİ

Ölçme araçlarının nitelikleri dikkate alındığında olaması gerek üç özellik güvenirlik,geçerlilik,kullanışlıktır. Geçerlilik nitelikler içerisinde en önemlisidir. Bir ölçme aracının ölçmeyi amaçladığı özellikleri başka değişkenlerle karıştırmadan ölçebilmesidir. Eğitimde ölçmek istediğimiz bilgi ve becerileri tek bir sınavla ölçemeyiz. Bu nedenle ölçmede hata oluşur. Sınıf içi uygulamalarda sınıfın özelliğine göre kullanılan araç ve yöntemler değişiklik gösterir. Bu durumda sınıfın özellikleri hep ön planda olmalıdır.

Ölçme ve değerlendirme ,yapılan sınav sonucu ile yapılmamalıdır sınav sonucu yani test yada klasik sınavın sonucu tek başına ölçmenin güvenirliğini düşürür ancak öğrenci konuşturularak,araştırma yaptırılarak yani daha çok hesapla değilde gözle görülür davranışların değerlendirilmesi daha kaliteli ölçmenin yapılmasına zemnin hazırlar

Eğitimde kullanılan ölçme araçlarını yorumlayacak olursam sözlü sınavların sınav yapanın sınav anındaki durumu öğrenciyi etkilediginden, ayni zamanda öğrencinin de sözlü anındaki durumu ses tonu,duruşu vs öğretmeni olumlu ya da olumsuz etkileyebileceginden,ogrencilere sorulan sorularin kapsami ve guclukleri farkli olacagindan, ogrencilere düşünme firsati vermediginden,az soru oldugundan güvenilirlik ve geçerliliği düşüktür. Puanlama objektifligi en dusuk olan olcme aracidir. Bunun yanı sıra öğrencinin kendini ifade becerisi geliştirir.Özgüveni artabilir. Kopyaya elverişli olmaması, para yönünden ekonomik olması ifade gücünü geliştirmesi anında dönüt düzeltme yapılması , soru hazırlamasının kolay olması olumlu yönlerindendir.Yazılı sınavlar;öğrenciler verilen soruları belli bir sürede yazmak zorunda olmaları çok soru sorulamamasına ve kapsam geçerliliğinin düşmesine sebep olur.Bu sınavlarda soruların güvenilirliğini ve geçerliliğini ölçmek zordur. Açık uçlu sorularda kesin doğru , kesin yanlışın zor anlaşılması puanlama yapmayı zorlaştırır ve çok zaman alır. Olumlu yönleri ise; iyi hazırlanan sınavlarla üst düzey beceriler ölçülebilir. Öğrencinin yazılı anlatım becerisi gelişir. Doğru yanlış testleri;puanlaması kolay çabuk ve objektiftir.Hazırlanması kolaydır,fazla zaman almaz.Üst düzey becerileri ölçmez.Şans başarısı yüksektir.Çoktan seçmeli testler;Bilişsel alanın neredeyse tüm(bilgi,kavrama, uygulama,analiz, değerlendirme )alanlarını ölçmek mümkündür.Tüm derslerde kullanılabilir cevaplaması ve puanlaması kolaydır. Soru sayısı çok olduğundan kapsam geçerliliği yüksektir. Değerlendirilmesi objektiftir.Olumsuz yanları ise;İyi ve yeterli çeldiririci bulmak zordur.
Hazırlanması zordur ve uzun zaman alır. Kopya çekme ihtimali vardır.
Öğrencinin kendi yorumunu katmasına uygun değildir.Cevap seeçeneklerle sınırlandığı için üst düzey davranışları ölçemez. Öğrenci yaratıcıklarını sınırlandırır.Kisa cevapli testler;en iyi hatırlama yeterligini yoklar.Cevabi kisa oldugi icin daha cok soru sorna imkani saglar böylece kapsam gecerliligi sağlanmış olur.Cevaplamada sans faktörü yok denilecek kadar azdir.Puanlama objektifligi yazılı ve sözlü sınavlardan daha yüksektir fakat bu tur sınavlar ogrencileri en cok ezbere yönlendiren sinavlardir.Ögrencilerin kendi düşüncelerini organize ederek tanitma imkani vermez.En cok ezbere yonlendiren sinavdir.Eşleştirme testleri; dogru/yanlış tipi sorulardan daha az tahmine elverislidir.Objektifligi yüksektir.Secenek sayisi fazla oldugundan sans faktörü azdir.Fakat deneyimsiz kişiler icin sorularin hazırlanması zordur ve zaman alir.Sorularin güçlük düzeyini belirlemek zordur.
Sınıf içi uygulamalarda geleneksel olcme ve değerlendirme teknikleri yerine yapilandirmaci olcme ve değerlendirme teknikleri kullanilmalidir.Cünkü,yapilandirmaci yaklasimda yenilikleri ve gelismeleri kavrayan,bunun yaninda kendi uzerine düşen görevlerin farkinda olan bireyler yetistirmek hedeflenir.Ogrenciye ne öğreneceği degil nasil ogrenecegi ogretilir.Geleneksel anlayista oldugu gibi bilgi,inanclar ve duygular bireye dogrudan aktarilmaz.Piaget 'bilgi bütün bir sekilde bir insandan diger bir insana iletilemez,insanlarin kendi bilgilerini ve anlayislarini yapilandirmalari gerekir'demektedir
Ezberci anlayisa son vermek,bireye ogrenmeyi ogretmeyi amaclayan olcme ve degerlendirme teknikleri (portfolyo,performans değerlendirme.,oz değerlendirme,akran değerlendirme vs)Sinif ici uygulamalarda kullabilmasi gereken tekniklerdir.Bu yaklaşım ogrenenleri birbirleri ole karsilastirmak yerine onlara öğrenmelerini paylasmalari ve daha fazla ogrenmeleri icin firsat verir.Ogrenen aktiftir ve ogrenmelerde kalicilik saglamayi amaclar.Üst duzey bilissel beceriler oluşturulmasına katki saglar.Tum bu sebeplerden dolayi sinif icinde yapilandirmaci yaklasim teknikleri benimsenmelidir.

Ölçme araçlarının artıran en kapsamlı nedenlerden biri hocanın ölçme araçlarının oluştururken kendi duygu ve insiyatifi göz ardı edılmelidir. Ayrıca ilk okul duzeyı ile lise duzeyıni birbirinden ayıran testler olusturmalı ve en az hata ile oluşturacak şekilde hazırlanmalıdır. İlk okula hazırlanan ölçme araçlarının oldukça acık ve anlaşır düzeyde hazırlanması ve hazırlanırken ogrencının ılgısını çekecek ve zeka duzeyını en uyu sekılde kullanacakları sekılde hazırlanmalıdır. Onu daha çok düşünmeye itecek ve ileri ki hayatın da yardımcı olacak sekılde hazırlanmalıdır. Ölçme araçlarının hazırlanışı ve sunusu kadar onun sonuçlarıda onun kadar önemlidir. Degerlendırme yapılırken ölçme araçlarının yani test vb gibi durumlarda cevap anahtarı sıgır hata ıie duzenlenmelidır. Aksı taktırde yapılan ölçme araçları oluştururken guvenlık sıfıra düşmektedir. Ölçme araçları oluşturulurken ogrencının soruyu okurken çabuk anlamasına özen gosterılmeli ve ayrıca ogrencının sınav seresinde göz önünde tutulmalıdır. Getırılen sonuç sadece ogrencıyı degıl öğretmenı de etkılemektedır. Çünkü ogrencının aldığı ortalama puan duzeyı sınıfın genel başarısını gostermektedır. Eğer bu oran çok düşükse ölçme araçlarının hazırlanışı ve ogretmenın sınıf ıcı performansı gözden gecırılmelıdır. Ölçme araçları hazırlanırken bürün koşullar ve durumlar göz önünde tutularak hazırlanmalıdır. Ve sıfır hata ıle hazırlanmalıdır.

Uzunluk ölçmek için geliştirilmiş bir araç olan metre, kişilerin boylarını ölçme maksadına hizmet eder; fakat kişilerin ağırlıklarını ölçme maksadına hizmet etmez. Bu demektir ki, bir ölçme aracı olarak metre uzunluk ölçmede geçerlidir; fakat ağırlık ölçmede geçerli değildir. Aslında bir aracın sadece kullanıldığı maksat için geçerliğe sahip olması söz konusudur. Bu durum, şöyle bir örnekle somutlaştırılabilir: Bir okuduğunu anlama testi, okuduğunu anlama yeteneğini ölçmede yüksek bir geçerliğe sahip olabilir, fakat aynı test, çok büyük bir olasılıkla, matematikte problem çözme yeteneğini ölçmede geçerliğe sahip değildir. Bir aracın geçerli olması için, onun sadece ölçmek için düzenlediği özelliği ölçmesi, yani onu başka özelliklerle karıştırmadan ölçmesi de gerekir. Lise son sınıf öğrencilerinin sosyoloji bilgilerini ölçmek için bir yazılı yoklama yapıldığını ve sınav sonunda her bir öğrenciye, başarısının özeti olan bir puan verildiğini düşünelim. Bu sınav, lise sosyoloji bilgilerinin tümünü ölçüyorsa; elde edilen puanlarda, yazı güzelliği, anlatımın biçimi ve düzgünlüğü, bilgiyi sunuş biçimi gibi, sosyoloji bilgisi dışındaki başka etkenlerin etkisi yoksa söz konusu sınavın geçerliği tamdır. Bu durumda sınavdan elde edilen puan, bizim ölçmek istediğimiz sosyoloji bilgilerinin tümünün ve sadece sosyoloji bilgilerinin bir ölçüsü olur. Uygulamada ve özellikle eğitimde, bir çok durumda, ölçmek istediğimiz bilgi ve becerilerin tümünü bir sınavla ölçmek olanaksız olduğu gibi, sınavdan elde edilen puana, ölçme konusu bilgi ve beceriler dışındaki başka etkenlerde etki eder. Bu etkenlerden ötürü, elde edilen puana hata karışır. Bu nedenle, özellikle eğitimde kullanılan ölçme araçlarının geçerliği, hiçbir zaman tam değildir.
Güvenilir bir ölçme aracı, aynı özellikle ilgili olarak arka arkaya yapılan ölçmelerde yaklaşık olarak aynı sayısal sonucu verir. Güvenilir bir test, aynı gruba iki ya da üç kez uygulandığında, gruptaki her bir kişi, bütün uygulamalarda yaklaşık olarak aynı puanı almalıdır.
 Bir anlamda güvenirlik, geçerliğin bir parçasıdır. Bir testin ölçmek istediği özelliği doğru olarak ölçebilmesi için, o testin, ilkin söz konusu özelliği tutarlı olarak ölçmesi gerekir. Yalnız, güvenirlik geçerliğin tek güvencesi değildir. Son derece güvenilir bir test, kullanıldığı maksat için çok küçük bir geçerliğe sahip olabilir. Örneğin, cebir bilgisini ölçmede geçerli olan bir cebir testi, İngilizce bilgisini ölçmek için kullanıldığında belki güvenilir olabilir, fakat hiçbir zaman geçerli olamaz.
 Pratikte, bir nesne ya da özellik değişik zamanlarda ölçüldüğünde, ölçmelerin hepsinde aynı ölçümü elde etmek hemen hemen olanaksızdır. Çünkü çeşitli nedenlerle, tam anlamıyla hatadan arınık bir ölçme yapılamaz. Bu nedenle, bir testten elde edilen bireysel puanlar, bir ölçmeden diğerine değişecektir.

Yapılan ölçme ve değerlendirmeler icin en önemli kıstas bilimsel verilerin dikkate alinip alinmadigidir. Dolayisiyla buna gore yapilan olcmeler guvenilirlik noktasinda bizi dogru yerde bulunduracaktir. Sinif ici yapilacak sözlü sorular da dikkati olcmede faydası olacaktir